(Dân trí) - Mẫu mực và nhân từ! Đó là ấn tượng cho bất kỳ ai từng vinh hạnh được học với Giáo sư Hoàng Như Mai - NGƯT Nguyễn Ngọc Ký đã mở đầu tâm sự của mình trong một cuốn tự truyện…
Và đây cũng là tình cảm mà học trò Nguyễn Ngọc Ký đã chia sẻ với PVDân trí khi được biết người thầy yêu quý của mình vừa đi vào cõi vĩnh hằng! 

 

Giáo sư Hoàng Như Mai (1919 - 2013). (Ảnh tư liệu, ĐH Văn Hiến cung cấp)

 

Mỗi tiết lên lớp của thầy là một niềm mong đợi, khát khao. Mỗi bài giảng của thầy là một kho kiến thức rộng lớn đầy khám phá, mới mẻ, cuốn hút. Thế nhưng, điều háo hức, tâm đắc và ấn tượng ở mỗi sinh viên khi được  học thầy không chỉ ở chỗ được truyền những kiến thức quý giá ấy mà còn luôn được “truyền lửa” trong mỗi lời giảng của thầy. Giọng thầy lúc nào cũng sang sảng vang ngân, nồng ấm - NGƯT Nguyễn Ngọc Ký nhớ lại.

Thầy còn chinh phục lũ sinh viên chúng tôi bằng sự thân thiện cởi mở không chỉ trong lời giảng mà còn trong rừng cử chỉ, trong những xúc cảm phô bày nơi khóe miệng luôn thường trực nụ cười, nơi  ánh mắt luôn dạt dào niềm trìu mến cảm thông.

 

Nụ cười hiền hậu của GS Hoàng Như Mai lúc sinh thời. (Ảnh tư liệu, ĐH Văn Hiến cung cấp)

Người ta thường nghĩ giảng viên đại học xưa nay mỗi khi lên lớp chỉ quan tâm  việc truyền bá kiến thức chứ rất hiếm ai quan tâm đến học trò. Nhiều thầy dạy cả học phần dài vẫn không hề biết tên một trò nào. Với GS Hoàng Như Mai, điều này hoàn toàn ngược lại. Tiếp xúc với thầy khi ngồi ở lớp hay khi giao tiếp gặp gỡ thường ngày, dù  biết sự cách biệt giữa thầy với mình tới một hai thế hệ nhưng ai cũng cảm thấy nồng đượm sự trân trọng ấm áp, thân thương, gần gũi như không hề có khoảng cách…

Tiết dạy đầu tiên thầy đến với lớp tôi - khi ấy là một căn nhà đơn sơ, lợp tranh nứa, trông như một lô cốt nằm thu mình dưới chân núi Tràng Dương (là nơi trường Đại học Tổng hợp ngày đó đi sơ tán thuộc Đại Tứ, Thái Nguyên), vào một sáng đầu đông, khi những đợt gió lạnh đầu mùa vừa tràn về... Tôi nhớ mãi khi giảng bài thơ Đồng chí của Chính Hữu, thầy đã dạy chúng tôi bài học sống động về sức mạnh của lý tưởng và tình cảm “Đấy các anh chị thấy không, một khi có lý tưởng sống cao đẹp, có tình bạn, tình đồng chí chân chính người ta vẫn có quyền thăng hoa ngay cả những lúc thưởng chừng chỉ có nước mắt…

…Dường như chính trong gian khó, con người trở nên tốt hơn, đẹp hơn, dễ thông cảm, thương yêu gắn bó với nhau hơn. Và dường như cũng trong gian khó con người trở nên lãng mạn hơn, lung linh những giá trị thẩm mỹ kỳ diệu bất ngờ hơn… Đó chính là hình ảnh “đầu súng trăng treo”. Và tôi rất mong và tin nơi đầu ngọn bút của các anh chị cũng luôn treo những vầng trăng như vậy. Song để có được những vầng trăng ở đầu ngọn bút của mình thì trước hết mỗi chúng ta  phải luôn có vầng trăng ấy trong mỗi trái tim…” - Bằng cách nào đó thật tài tình, thầy Hoàng Như Mai đã “dẫn dắt” để một bài giảng không chỉ dừng lại ở việc trang bị  kiến thức mà thầy còn “xây dựng” tâm hồn, nhân cách và tiếp lửa cho lũ sinh viên chúng tôi ngày ấy… - NGƯT Nguyễn Ngọc Ký nhớ lại.

Tôi còn cảm tưởng trong thầy lúc nào cũng thường trực những tình cảm đặc biệt dành cho tôi. Cứ có cơ hội là thầy sẽ biểu hiện nó bằng những việc làm, bằng lời động viên chân tình, sâu đậm bất ngờ! GS Hoàng Như Mai không chỉ quan tâm, lo lắng và theo sát nâng đỡ từng bước đi của tôi trong suốt bốn năm học đại học mà trong suốt những năm sau đó, khi tôi đã ra trường, hầu như thầy vẫn luôn “song hành”, chia sẻ và giúp đỡ tôi vượt qua bao thử thách, “thác ghềnh” của phận người...

Và phải chăng vì thế, từ đó đến nay, mỗi khi có niềm vui lớn, mỗi khi gặp trắc trở tôi đều đến thăm thầy để tâm sự, giãi bày. Mỗi lần như vậy là mỗi lần tôi lại cảm thấy mình vui thêm, tự tin thêm và khỏe mạnh thêm mọi nhẽ. Dù ở độ độ tuổi 90,  mái tóc đã trắng xóa màu mây phấn, bước đi đã chậm chạp song nhiệt huyết của thầy dành cho sự nghiệp giáo dục, với cuộc đời… dường như vẫn sung sức, trẻ trung, nồng thắm như ngày nào. Thầy vẫn luôn là niềm tự hào là bài học sống cho chúng tôi, cho cuộc đời hôm qua, hôm nay và mãi mãi! - NGƯT Nguyễn Ngọc Ký ngậm ngùi xen lẫn tự hào khi nói về GS Hoàng Như Mai - người thầy mình suốt đời chịu ơn.

“Vỹ thanh” bài viết, xin được trích nguyên văn đoạn kết của NGƯT Nguyễn Ngọc Ký trong tự truyện của mình khi nhớ về những kỷ niệm với GS Hoàng Như Mai: “Khi tôi đang ngồi viết những dòng kỷ niệm không thể quên này về thầy, thì nghe ngoài phố có tiếng trẻ ồn ào náo động. Tôi mở cửa sổ nhìn ra mới biết hôm nay là Trung thu, các cháu nhỏ trong khu phố tôi đang cùng nhau chơi rước đèn. Tôi bất chợt nhận ra nơi khung trời xanh cao vời vợi kia một vầng trăng non vạnh sáng trong như chưa bao giờ sáng và đẹp đến thế. Tôi lịm đi trong giây lát và miên man với suy nghĩ tôi đang lạc vào giữa dòng sông trăng huyền ảo kia, dòng sông trăng tấm lòng thầy tôi - Giáo sư Hoàng Như Mai - Nhà giáo Nhân dân Hoàng Như Mai muôn vàn kính yêu của tôi”.

 

Giáo sư - Nhà giáo Nhân dân Hoàng Như Mai sinh ngày 3/8 năm Kỷ Mùi 1919 (tức 26/9/1919) tại phủ Lạng Thương, tỉnh Bắc Giang, quê quán tại thôn Nội Am, xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Thầy xuất thân trong một gia đình trí thức quý tộc quan lại cao cấp.   Trước Cách mạng Tháng Tám, Giáo sư Hoàng Như Mai học ĐH Y khoa, ĐH Luật. Thầy đến với nghề giáo bắt đầu bằng sự nể nang bạn bè nên dạy giúp môn văn học Việt Nam và Văn học Pháp ở Trường Trung học tư thục Đông Hải ở thị xã Hải Dương năm 1943. Trong kháng chiến chống Pháp, thầy được Tỉnh hội Việt Minh tỉnh Thái Bình cử làm hiệu trưởng Trường Trung học Chuyên khoa tư thục Phan Thanh.   Năm 1950, thầy cùng đồng nghiệp xây dựng thành công Trường Sư phạm Việt Bắc và đã từng đưa các giáo sinh của trường sang học ở Nam Ninh, Quảng Tây (Trung Quốc). Sau đó, thầy đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ: giảng dạy, nghiên cứu và lãnh đạo ở Trường Sư phạm trung cấp Trung ương (Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội). Với giáo trình Văn học Việt Nam từ 1945 đến 1960, thầy đã đặt những viên gạch đầu tiên cho việc nghiên cứu văn học Việt Nam sau Cách mạng Tháng Tám. Đến năm 1980 thầy về dạy ở Khoa Ngữ văn Trường Đại học Tổng hợp TPHCM (nay là Trường ĐH KHXH-NV thuộc ĐH Quốc gia TPHCM).   Từ năm 1997, GS Hoàng Như Mai làm hiệu trưởng Trường trung học phổ thông tư thục Trương Vĩnh Ký, TPHCM. Đồng thời, thầy cũng là người sáng lập trường Đại học dân lập Văn Hiến. Từ năm 1988, thầy chính là người sáng lập Hội Nghiên cứu và giảng dạy văn học TPHCM và đã được hội tín nhiệm cử làm chủ tịch từ đó đến nay.   Ngoài nghề dạy học, GS Hoàng Như Mai còn viết nhiều cuốn sách có giá trị cùng hàng nghìn bài báo, nhiều tác phẩm thơ, văn, kịch có tiếng. Các quyển sách như: Thặng dư giá trị, Đời sống thợ thuyền trong xã hội tư bản, Lênin và Cách mạng Tháng 10… cho tủ sách Vỡ lòng của Nhà xuất bản Hàn Thuyên. Tác phẩm: Tiếng trống Hà Hồi (kịch, 1948), Dòng sông biên giới (kịch, viết 1957, xuất bản 2001), Vẽ chân dung cụ Đồ Chiểu (kịch, viết 1982, xuất bản 2001), Trao cho nhau cuộc đời (thơ, 1993). Tác phẩm nghiên cứu gồm: Văn học Việt Nam hiện đại (NXB Giáo Dục, 1961), Trần Hữu Trang - soạn giả ca kịch cải lương (1982), Nhà soạn kịch cải lương Trần Hữu Trang (1986), Nhận định về cải lương (1986), Giới thiệu sân khấu cải lương (1986), Thơ một thời (1989), Hoàng Như Mai tuyển tập (NXB Giáo Dục, 2005).   Năm 1982, thầy được phong học hàm giáo sư, năm 1988 thầy được phong danh hiệu nhà giáo ưu tú, năm 1990 thầy được phong danh hiệu nhà giáo nhân dân (NGND) và được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất. 65 năm gắn bó với nghề giáo, GS Hoàng Như Mai có rất nhiều học trò, trong đó có nhiều người đã thành danh, giữ những vị trí quan trọng trong bộ máy Nhà nước.   Tháng 9/2013, GS Hoàng Như Mai bị tai nạn và điều trị tại Bệnh viện 175 TPHCM. Sau thời gian điều trị, GS-NGND Hoàng Như Mai đã qua đời lúc 15 giờ 20 ngày 27/9, hưởng thọ 95 tuổi.   Lễ khâm liệm tiễn đưa GS-NGND Hoàng Như Mai tiến hành lúc 11g ngày 28/9 tại Bệnh viện 175 (TPHCM). Sau đó, 6g ngày 29/9, gia đình sẽ đưa linh cữu giáo sư về nhà tang lễ TPHCM. Lễ viếng bắt đầu từ 8g ngày 29/9. Lễ truy điệu: 7g30 ngày 1/10. Lê Phương

 

Việt Khuê

- Để có một hình dung ngắn gọn về những hạn chế của giáo dục hiện nay, ông nói gì về 3 việc: dạy, học và thi cử?

- Trong thời gian qua, ngành Giáo dục đã có nhiều cố gắng đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhưng so với  đòi hỏi thì còn nhiều bức xúc mà ngành phải giải quyết. Nhìn thẳng vào một số hạn chế của ngành, có thể nói gọn như thế này: Việc dạy - kiến thức nhiều, kỹ năng ít; Việc học - Thầy dạy gì, trò học nấy; Thi - Đó là cuộc chạy đua căng thẳng với số phận chứ không phải là kiểm tra chất lượng. Thi cử đã trở thành nỗi ám ảnh đầy sợ hãi không chỉ của thế hệ trẻ mà là của cả xã hội. Tôi nói điều này để thấy, đổi mới giáo dục là cấp bách.

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Thi cử đã trở thành nỗi ám ảnh đầy sợ hãi không chỉ của thế hệ trẻ mà là của cả xã hội. Ảnh:Hoàng Thuỳ

- Vậy Bộ trưởng sẽ chọn khâu nào để bắt đầu cải cách?

-  Đề án này không phải là cải cách mà là Đổi mới giáo dục. Tôi không quá nghiêng về câu chữ nhưng thực tế chúng ta cần một cuộc đổi mới toàn diện và căn bản. Trở lại với câu hỏi về điểm bắt đầu. Tôi chọn việc đào tạo giáo viên bởi đó chính là "máy cái" để tạo ra các sản phẩm. Hiện nay, người thầy là trung tâm của quá trình giáo dục; kiến thức người thầy cung cấp cho học sinh luôn luôn là “chân lý tuyệt đối đúng”. Học sinh ở vị trí bị động của người tiếp nhận tri thức, cố nhớ thật nhiều để khi thi thì viết hoặc nói lại cho thầy chấm. Nhiều học sinh thiếu kỹ năng vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn.

Phương thức giáo dục mới tới đây sẽ thay đổi căn bản điều này: Thầy giáo không chỉ là người truyền thụ kiến thức, mà nhiệm vụ chính sẽ là tổ chức, hướng dẫn học sinh tự học, tự khai thác kiến thức, vận dụng kiến thức  để hình thành năng lực và phẩm chất của mình.

- Tại sao điểm bắt đầu là giáo viên mà không phải nội dung chương trình dạy và học?

- Đúng, xét trong cả quá trình đổi mới giáo dục, chương trình và nội dung giáo dục phải là điểm khởi phát. Nhưng tôi không đề cập vấn đề này ở đây, vì từ nhiều năm qua Bộ đã chuẩn bị khá công phu việc này. Chúng tôi đã  tìm hiểu khoảng 40 chương trình của các nước để tham khảo những tinh hoa của các nền giáo dục tiên tiến trên thế giới, đánh giá lại một cách nghiêm túc chương trình và nội dung giáo dục hiện nay của nước ta. Trên cơ sở đó, một bộ khung chương trình đã được định hình và đang hoàn thiện. Tôi có thể tóm tắt như sau:

Chương trình học đang bị quá tải. Việc có môn khoa học nào thì trong nhà trường có môn học ấy dẫn đến kiến thức của học sinh mang tính hàn lâm, nhiều kiến thức không gắn với cuộc sống.

Chương trình và nội dung sách giáo khoa mới sẽ thiết kế theo hướng tích hợp cao ở các lớp dưới và phân hóa mạnh ở các lớp trên. Các nội dung học không rập khuôn theo từng môn khoa học mà có sự lựa chọn, tích hợp cho phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh và thực tiễn đời sống.

Tổ chức lớp học cũng không phải thầy giảng cho cả lớp nghe như bây giờ. Học sinh của mỗi lớp sẽ được  tổ chức thành nhóm. Mỗi nhóm được thầy, cô giao nhiệm vụ, hướng dẫn và tư vấn cách giải quyết, các em sẽ chủ động thảo luận, phân tích, tranh luận với nhau tìm ra phương án giải quyết vấn đề.

-  Một số ý kiến mới đây đề nghị bỏ kỳ thi tốt nghiệp. Lý do nào khiến Bộ đưa ra kiến nghị bỏ kỳ thi đại học và giữ kỳ thi tốt nghiệp?

-  Đến thời điểm này các phương án đổi mới thi cử mới chỉ là dự kiến. Đây là vấn đề lớn, liên quan đến hàng chục triệu người nên Bộ sẽ tiếp tục thảo luận kĩ và sẽ xin ý kiến rộng rãi trong xã hội trước khi quyết định. Tuy nhiên, tôi khẳng định, cách thi sẽ thay đổi vì hiện tại có quá nhiều bất cập. Mặc khác, khi thay đổi cách dạy, cách học mà không thay đổi cách thi là không ổn. Khi việc học chú trọng để phát triển năng lực thì phải đánh giá kĩ năng chứ không chỉ đánh giá kiến thức như hiện nay.

Kết quả thăm dò ý kiến độc giả trên VnExpress từ 25-29/9.

Tôi đã được gặp GS. Hoàng Tụy một số lần. Lần nào thầy cũng gửi gắm với tôi là phải thiết kế việc kiểm tra, đánh giá học sinh trong nhà trường như kiểm tra chất lượng trong nhà máy: sản xuất xong từng chi tiết của sản phẩm phải kiểm tra ngay, khi lắp ráp xong sẽ kiểm tra tổng thể, chứ không  kiểm tra lại từng chi tiết.

Như vậy, phải đổi mới cả việc kiểm tra, đánh giá và thi một cách đồng bộ tổng thể. Việc thay đổi cả nội dung, phương pháp dạy, học đó đòi hỏi phải đào tạo lại, đào tạo mới và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục. Ở phần trên, tôi nói phải bắt đầu từ khâu giáo viên là vì vậy.

"Một đoàn tàu với hơn 22 triệu thầy cô và học sinh thì không thể đột ngột tăng tốc hay cua gấp". Ảnh: Hoàng Thùy.

- Hình dung của ông về kết quả cuối cùng sau đổi mới là gì?

-  Sau một vài niên học từ khi thực hiện đổi mới sẽ thấy kết quả rõ nét. Tuy nhiên, hồn cốt của chương trình thì không phải chờ đến 12 năm mới đổi mới. Ngoài lớp 1 học sách mới, những lớp khác không thay đổi chương trình mà thay đổi phương pháp. Bộ sẽ cải cách dần trên nền chương trình cũ.  

Tôi hình dung công cuộc đổi mới lần này như một đoàn tàu khổng lồ đang chạy với hành khách là hơn 22 triệu thầy, cô giáo và học sinh, sinh viên. Không thể dừng lại để triển khai việc thay đổi, mà phải vừa chạy vừa điều chỉnh, tự đổi mới. Nếu tăng tốc đột ngột hay cua gấp thì dễ bị tai nạn. Những sự thay đổi phải được thực hiện theo một qui trình hợp lý để không gây sốc. Đó là cả một thách thức lớn.

- Đâu là điều lo lắng nhất nhất của ông khi thực hiện đề án này?

- Cái lo lắng nhất là làm sao tạo được sự đồng thuận - đó là yếu tố quan trọng đảm bảo thành công. Đề án này sẽ có hàng chục triệu người tham gia thực hiện. Chúng tôi rất cần sự chia sẻ, tin tưởng từ người dân, sự đồng lòng, quyết tâm của đội ngũ các thầy, cô giáo. Khi bước vào trận đánh, từ tướng lĩnh đến người lính đều phải có quyết tâm cao, có niềm tin chiến thắng và chấp nhận cả trả giá, hy sinh. Tôi hiểu, muốn được nhân dân tin tưởng thì toàn ngành giáo dục phải chứng minh được bằng hành động thực tế.

Nhưng cũng cần hiểu rằng, sự nghiệp đổi mới giáo dục cần có thời gian dài nhất định. Vì vậy, người làm giáo dục không thể tư duy theo nhiệm kỳ. Có những việc làm hôm nay thì các nhiệm kỳ sau mới có kết quả rõ ràng. Vì thế cần một sự ủng hộ và tham gia tích cực của toàn xã hội.

- Bộ trưởng nghĩ thế nào về việc đánh cược sinh mạng chính trị của mình cho thành công của đề án đổi mới giáo dục lần này?

- Tôi không có ý nghĩ gì về chuyện đánh cược. Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện đề án đã được lường trước;  nên chúng tôi tự tin và chủ động khi thực hiện nhiệm vụ được giao phó. Đề án là một công trình trí tuệ tập thể. Tới đây, Ban Chấp hành Trung ương Đảng sẽ thảo luận và ra nghị quyết về các nội dung của đề án. Đó là cơ sở cho niềm tin của chúng ta vào thắng lợi trong “trận đánh” lớn và quan trọng này.

Nguồn: vnexpress.net

Đọc xong, tôi kể cho các em nghe về công việc mà tôi vẫn thường làm, đó là quyên góp từ học sinh, thầy cô và phụ huynh để giúp đỡ học sinh nghèo và những mảnh đời bất hạnh.

Bỗng em D.T.T. cầm hai tờ 10.000 đồng bước lên, giọng xúc động: “Cho con ủng hộ số tiền nhỏ bé này...”. Thấy thế, các em khác cũng muốn ủng hộ và hẹn hôm sau mang tiền theo. Tôi nói: “Thầy cảm ơn T.! Thầy cảm ơn các em! Thầy không nhận tiền của các em đâu, các em cũng là người thiếu may mắn mà. Thầy chỉ tâm sự vậy thôi. Thầy đang kêu gọi thầy cô, phụ huynh và học sinh trường khác ủng hộ...”.

Mấy ngày sau, chính em D.T.T. lại đem cho tôi một bì thư trong đó có 500.000 đồng mà em đã vận động quyên góp từ các bạn trong lớp và những người xung quanh. Ngoài bì thư em viết bốn chữ rất to: “Trái tim yêu thương”.

Tôi rất vui và hạnh phúc khi đón nhận món quà “Trái tim yêu thương”- sự sẻ chia đáng quý đó của các em, nhất là T..

Hạnh phúc của người thầy không chỉ đem đến cho học trò những con chữ mà còn giáo dục học trò về kỹ năng sống, gieo cho học trò lòng nhân ái, sống đẹp... trong cuộc đời. Và tôi luôn tâm niệm rằng: “Người thầy giỏi không chỉ dạy học sinh bằng những câu chữ có sẵn mà dạy bằng cả tâm hồn mình”.

Trong đó, hình tượng khiên được lựa chọn làm ý tưởng chủ đạo thể hiện hình ảnh một ngôi trường vững mạnh về chuyển giao tri thức, trí tuệ, đồng thời không ngừng nỗ lực cống hiến cho sự bảo vệ công lý xã hội.

Câu khẩu hiệu “Sáng tri thức, vững công minh” là thông điệp mang ý nghĩa trong mỗi người nên lấy tri thức làm nền móng cho sự phát triển bền vững trong công việc cũng như cuộc sống, để từ đó hướng đến những điều công bằng và chân - thiện - mỹ.

TRẦN HUỲNH

Tâm bão Quảng Bình ước tính thiệt hại 8.000 tỷ, còn Nghệ An, Hà Tĩnh mỗi tỉnh mất hơn 1.000 tỷ sau siêu bão. Hàng chục nghìn ngôi nhà chìm trong nước, nhiều người dân lâm vào cảnh khốn cùng, trắng tay, mất người thân...

Ngày 4/10, thống kê của Nghệ An, Hà Tĩnh, Bình Thuận, Quảng Bình cho thấy, thiệt hại do bão Wutip lên tới 11.000 tỷ đồng. Trong đó, Quảng Bình thiệt hại hơn lớn nhất với 8.000 tỷ; Nghệ An dù không nằm trong vùng bão Wutip càn quyét mạnh, nhưng vỡ đập hồ chứa và xả lũ gây ngập cũng khiến Nghệ An thiệt hại gần 1.300 tỷ.

Tại Thanh Hóa, vùng thiệt hại nặng nề nhất là Tĩnh Gia, ước tính 135 tỷ đồng do đập  http://vnexpress.net/tin-tuc/xa-hoi/vo-dap-hang-nghin-ho-dan-thanh-hoa-ngap-trong-nuoc-lu-2888436. - Đồng Đáng và Thung Cối bị vỡ. Hàng nghìn ha lúa, hoa màu, diện tích nuôi trồng thủy sản, hơn 1.000 ngôi nhà... bị nhấn chìm, nhiều tài sản bị cuốn trôi làm hàng trăm hộ dân lâm cảnh trắng tay.

Ngày 4/10, Thanh Hóa hết mưa, nước lũ đã rút. Hơn 1.000 hộ dân bị ngập ở vùng rốn lũ huyện Tĩnh Gia đã trở về dọn dẹp nhà cửa sau những ngày sơ tán. Tuy nhiên, đời sống của bà con vùng lũ vẫn ngổn ngang khó khăn.

Bà Lê Thị Mẫn (68 tuổi, xã Tân Trường) cho biết, gia đình gần như mất sạch, tài sản không còn gì đáng giá ngoài hai chiếc giường, bộ bàn ghế nhựa. Vài tạ thóc dự trữ bị ngập bùn đất. “Nước ập xuống nhanh quá, chẳng kịp mang gì. Gia đình tôi không biết sẽ bấu víu vào đâu”, bà Mẫn nói.

Học sinh vùng rốn lũ Tĩnh Gia vừa trở lại trường nhưng hầu hết sách vở, đồ dùng học tập đã bị cuốn trôi hoặc hư hỏng không thể sử dụng. Trong buổi đến trường đầu tiên, nhiều em chỉ mang theo cuốn vở bố mẹ mua vội ở cửa hàng tạp hóa.

Nhiều cây ở Quảng Trị bị bật gốc trong cơn bão. Ảnh: Nguyễn Đông.

Do lượng mưa lớn, vượt qua khả năng tích nước, nên Nghệ An đã xả 5 cửa http://vnexpress.net/tin-tuc/xa-hoi/trang-dem-chay-lu-xa-tu-ho-vuc-mau-2889038. - hồ Vực Mấu khiến người dân thị xã Hoàng Mai lâm vào tình cảnh tương tự. Trong số gần 1.300 tỷ đồng thiệt hại của Nghệ An sau cơn bão Wutip, thì hậu quả do xả lũ lên tới 800 tỷ đồng, khoảng 20.000 hộ dân bị ngập lụt suốt 27 giờ.

Chiều 2/10, nước đã rút nhưng nhiều vật dụng của người dân đều bị cuốn trôi. Chỉ trong phút chốc, chị Nguyễn Thị Huyền (vợ anh Lê Văn Hào) ở phường Quỳnh Thiện, thị xã Hoàng Mai đã bị nước cuốn, để lại hai đứa con 5 và 13 tuổi.

Được người dân ném cho chiếc phao cứu sinh, anh Hào may mắn sống sót.  "Giờ vợ mất, hai con thì nhỏ, không biết thời gian tới cha con tui sống răng đây. Lũ rút rồi, tui thành gà trống nuôi con", anh Hào ngậm ngùi.

Tại Quảng Nam, xả lũ thủy điện đã làm 8 xã của huyện Bắc Trà My bị cô lập, một thanh niên 22 tuổi đang dắt trâu bò đi tránh lũ thì bị nước cuốn trôi, chưa tìm thấy thi thể. Hiện, 6 trên tổng số 21 hồ thủy điện lớn ở miền Trung - Tây Nguyên gần đầy và xả tràn ở mức cao, như Đắk Mi 4A (Quảng Nam) xả tràn 898 m3/s; Sông Ba Hạ (Phú Yên) xả 4.200 m3/s; Sê San 4 và Se San 4A (Gia Lai) lần lượt xả tràn 1.822 và 1.968 m3/s.

Liên quan đến vấn đề thủy điện, tại buổi đối thoại do Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam và Hội liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật Quảng Nam tổ chức hôm tại Hội An, bà Phan Thị Qua (xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc, Thừa Thiên - Huế) cho biết, từ khi người dân nhường đất để xây dựng các dự án thủy điện thì ngoài việc mất đất sản xuất, trồng cây lâm nghiệp, họ bị thất nghiệp và cuộc sống "hóa" nghèo.

Bà Trần Thị Kim Hoa (xã Đại Hồng, huyện Đại Lộc, Quảng Nam) cho hay, những người sống ở vùng hạ lưu sông Vu Gia đã thấm nỗi khổ từ thủy điện. "Trước khi xây dựng thủy điện, lũ về mang theo phù sa còn giờ mang theo cát bồi. Mùa hè thì dòng nước cạn kiệt. Cứ nghe tin có bão là dân lại thót tim với nỗi lo thủy điện xã lũ, vỡ đập...", bà nói.

Tại các địa phương khác ở miền Trung bị thiệt hại do ảnh hưởng bão số 10 đang tích cực triển khai các biện pháp khắc phục hậu quả để sớm ổn định đời sống nhân dân, tổng hợp thống kê thiệt hại; đồng thời chủ động đối phó với diễn biến mưa lũ tiếp theo.